Da có vai trò trong việc điều tiết, điều hòa thân nhiệt và hô hấp, đây cũng là nơi biểu hiện sớm sự thay đổi của các cơ quan khác trong cơ thể. Việc khám bệnh sớm giúp phát hiện một số bệnh lý tiềm tàng và nếu không can thiệp kịp thời có thể gây tác hại nặng nề cho cơ thể.

Triệu chứng bên ngoài của bệnh da như phát ban, mẩn đỏ hay làn da bỗng nhiên chuyển màu sang trắng, đỏ hoặc vàng có thể là biểu hiện của một bệnh lý phức tạp. Việc khám bệnh sớm giúp phát hiện một số bệnh lý tiềm tàng và nếu không can thiệp kịp thời có thể gây tác hại nặng nề cho cơ thể.

Bác sĩ da liễu Tabi Leslie ở Anh cho biết: "Khuôn mặt sẽ tiết lộ lối sống của mọi người, bao gồm cả những gì mà họ thích ăn, mức độ hút thuốc và uống rượu". Trong khi đó Y học cổ truyền Trung Quốc từ thời cổ đại đã biết kiểm tra tình trạng sức khỏe thông qua màu da trên khuôn mặt.

Zhang Jiabei (Trương Gia Bội), giám đốc phòng khám Y học cổ truyền Trung Quốc cho biết: "Những người yêu thích thể thao ngoài trời thường có làn da tối màu, nhưng họ luôn tràn đầy sức sống. Tuy nhiên, trên khuôn mặt của những bệnh nhân chạy thận nhân tạo lúc nào cũng sẫm màu".

Da mặt đỏ

Trong hầu hết các trường hợp, đỏ bừng mặt xảy ra như là một phản ứng bình thường của cơ thể với hoàn cảnh như tập thể dục, nhiệt độ nóng, hoặc do uống rượu bia hay các thức ăn cay, trạng thái cảm xúc, tiền mãn kinh… nhưng đôi khi nó cũng có thể là một triệu chứng báo hiệu một bệnh lý có thể nguy hiểm đến tính mạng. Thực tế đó là dấu hiệu của hàm lượng hồng cầu cao trong máu hoặc có các vấn đề về bệnh tim, bệnh gan, bệnh đường ruột, nóng trong.

Đây là dấu hiệu cho thấy tình trạng miễn dịch của cơ thể không tốt. Cùng với đau khớp và mệt mỏi, điều này gây phát ban trên má và mũi. Bệnh hẹp van tim cũng có thể gây mẩn đỏ, tím trên khuôn mặt, do huyết áp tăng, và lượng oxy trong máu giảm.

Thời kỳ mãn kinh, hormone thay đổi ảnh hưởng đến hypothalmus - khu vực trong não điều chỉnh nhiệt độ cơ thể. Kết quả khi nhiệt độ cơ thể quá cao và cần phải hạ xuống, não chỉ đạo làm giãn các mạch máu dưới da, gây mẩn đỏ với cảm giác nóng rát. Với tình trạng này nếu kéo dài hoặc cảm thấy bất ổn, hãy tiến hành đi gặp bác sĩ.

Khi gặp hiện tượng này, bạn có thể bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, giảm thịt và tinh bột. Đồng thời uống nhiều nước, đặc biệt là các loại nước có tác dụng thanh nhiệt giải độc như nước bột sắn, rau má, mã đề, râu ngô…

Da mặt vàng vọt

Có nhiều nguyên nhân gây ra vàng da. Có nguyên nhân đơn giản nhưng cũng có khi vàng da là triệu chứng của một căn bệnh nghiêm trọng.

Vàng da, hay còn gọi là hoàng đản, là biểu hiện của tình trạng tăng chất bilirubin (sắc tố mật) trong máu (>20mg/lít). Vàng da có thể do tăng quá nhiều sắc tố mật trực tiếp (như tan máu) hoặc do bệnh lý ở gan hoặc do tắc nghẽn đường dẫn mật... Vì thế, muốn biết chính xác là vàng da do nguyên nhân nào thì cần phải thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết.

Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác như ung thư túi mật, hạch di căn chèn vào đường mật, ung thư gan nguyên phát hoặc thứ phát, bệnh lao gan, bệnh sán lá gan...

Vàng da còn có thể là do ăn nhiều trong thời gian dài thực phẩm có chất caroten như cà rốt, đu đủ, cà chua. Những trường hợp vàng da này không liên quan tới tình trạng tăng chất bilirubin. Chỉ cần không ăn các thực phẩm nói trên chứng vàng da sẽ hết.

Da mặt nhợt nhạt

Sự đổi màu da không phải là một vấn đề hiếm gặp. Nhiều người khi thấy da nhợt nhạt có thể nghĩ ngay đến tình trạng thiếu máu. Tuy nhiên, vấn đề này có thể cần được chú ý nhiều hơn một chút.

Màu da được xác định bởi một số yếu tố, bao gồm: Lượng máu chảy vào da, độ dày của da, lượng melanin trong da... Nếu da xanh xao và có biểu hiện đau thì có thể do sự giảm lưu lượng máu, lượng oxy trong cơ thể thấp hoặc giảm số lượng hồng cầu, điều này đồng nghĩa số lượng tế bào máu là rất thấp. Sự đau nhức cũng có thể do các yếu tố môi trường gây ra như thiếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, tê cóng hoặc huyết áp rất thấp.

Đi kèm với triệu chứng về da mặt nếu những người này thường ho rất nhiều, khó thở... có nghĩa là phổi không tốt, hệ hô hấp yếu, thiếu máu.

Da mặt xanh xao

Da của những người bị bệnh gan thường vàng hoặc tái xanh tùy thuộc vào từng giai đoạn bệnh. Khi gan không thể thải các độc tố ra ngoài cơ thể, độc tố sẽ bám và tích tụ lại dưới da khiến làn da có màu sắc bất thường. Nếu ứ mật nội tạng, tắc nghẽn đường mật trong gan hoặc ngoài cơ thể, da sẽ xuất hiện dấu hiệu làn da chuyển sang màu vàng-xanh, thậm chí là xanh nâu Bên cạnh đó, mắt của người bị bệnh gan luôn có màu trắng đục và nước tiểu có màu vàng đậm đặc trưng. Khi da chuyển màu, bạn phải ngay lập tức cảnh giác với bệnh gan.

Những thực phẩm tốt cho gan: bưởi, bông cải xanh, táo, củ dền, trà xanh, tỏi, cà rốt,…

Da mặt sẫm màu (đen)

Xuất hiện quầng thâm dưới mắt: Các quầng thâm quanh mắt thường là biểu hiện của thiếu ngủ. Tuy nhiên, nếu các quầng thâm này không biến mất khi bạn tăng thời gian ngủ lên thì có thể là dấu hiệu của thiếu vitamin.

Vitamin C cần thiết để hình thành collagen và nếu thiếu vitamin C có thể gây ra bệnh scurvy - bệnh do thiếu hụt vitamin C, biểu hiện dưới những triệu chứng như: chảy máu nướu răng, chậm lành vết thương, các vết thâm tím rộng trên da. Có thể khắc phục bất ổn này bằng bổ sung vitamin C qua đường uống.

Xuất hiện nám, tàn nhang: Nám, tàn nhang, và đốm nâu được hình thành bởi rất nhiều nguyên nhân. Nguyên nhân phổ biến nhất là do đi nắng mà không bảo vệ kỹ. Do nội tiết tố thay đổi như trong thời kỳ mang thai, hoặc sử dụng thuốc tránh thai. Do bị stress, lão hoá, di truyền, hoặc do các vết thâm mụn để lại.

Đây là tình trạng rất phổ biến sau tuổi 25, những dấu hiệu này có thể điều trị hoặc phòng ngừa bằng cách sử dụng các sản phẩm điều trị chuyên sâu và đừng quên sử dụng kem chống nắng hằng ngày.

Nếu không phải do tác động của ánh mặt trời, các loại mỹ phẩm, da mặt bỗng chuyển sang màu đen là dấu hiệu báo trước các chứng bệnh mãn tính về thận, nếu kèm theo đó là các biểu hiện như đầu gối bủn rủn, khả năng sinh lý suy yếu, bài tiết nước tiểu thất thường…

* Tổng hợp

An Phương | Trí thức trẻ